Tia UV không chỉ làm xấu làn da mà còn tiềm ẩn nhiều vấn đề sức khỏe như tổn thương mắt, cháy nắng, lão hóa da,… Làm sao có thể bảo vệ làn da của mình được tốt nhất? Hãy cùng tìm hiểu hơn về tia UV và cách ngăn ngừa ảnh hưởng đến da qua bài viết bên dưới nhé.
Tia UV là gì? Tác hại của các loại tia tới làn da
Tia UV (viết tắt là Ultraviolet) hay còn có tên gọi khác là tia cực tím, tia tử ngoại, là tia ánh sáng có bước sóng ngắn, không nhìn thấy được bằng mắt thường. Việt Nam là nước có đường xích đạo đi ngang, lượng ánh sáng mặt trời ở đây khá nhiều. Do đó, người dân sinh sống ở đây thường chịu tác hại của tia UV nhiều hơn so với một số quốc gia khác.
Khi quan tâm đến tác hại của tia cực tím lên sức khỏe con người và môi trường, thì phổ của tia cực tím chia ra làm các phần:
- Nhóm tia UVA: Tia UVA có bước sóng từ 320 nm đến 400 nm, bao gồm hai tia: UVA1 (bước sóng 340-400 nm) và UVA2 (320-340 nm)
- Nhóm tia UVB: Tia UVB có bước sóng từ 290 nm đến 320 nm
- Nhóm tia UVC: Tia UVC có bước sóng 100 - 280 nm, là tia có bước sóng ngắn nhất
Tia UV bao gồm 3 tia UVA, UVB và UVC
Tia UVA
Tia này không bị tầng ozon hấp thụ có thể đi xuyên qua mây, kính và có khả năng xâm nhập sâu vào bên trong da. Tia UVA làm biến đổi tế bào, là nguyên nhân chính gây nên các vấn đề lão hóa, rối loạn sắc tố và ung thư da… UVA hiện diện quanh năm, ngay cả khi trời có nhiều mây và mặt trời không ló rạng.
Tia UVA được coi là kẻ “giết người thầm lặng” bởi nó ảnh hưởng lên da một cách từ từ, rất khó để nhận biết bằng mắt thường. Chúng tàn phá các tầng biểu bì, kéo theo hiện tượng liên kết collagen bị đứt gãy, cấu trúc tế bào suy giảm, hình thành nếp nhăn và chảy xệ, làm tăng nguy cơ gây ung thư da.
Tia UVA có khả năng xâm nhập tới tầng da thượng bì và gây tác hại mạnh mẽ hơn so với tia UVB
Một điểm khác biệt nữa là tia UVA có khả năng xuyên qua kính, trong khi tia UVB thì không. Trừ khi tấm kính cửa sổ hoặc trên xe ô tô được thiết kế đặc biệt để lọc tia UVA, sử dụng kem chống nắng là một điều vô cùng quan trọng để bảo vệ da khỏi sự tấn công này. Các sản phẩm chống nắng thường chứa nhiều thành phần có khả năng bảo vệ trên toàn bộ quang phổ của tia UVA đó là: Zinc oxide, titanium dioxide…
Tia UVB là gì?
Tia UVB (gây bỏng rát): Tia này bị tầng ozon hấp thụ, có phạm vi tác động nhỏ hơn tia UVA. Tia UVB giúp cơ thể con người sản sinh ra vitamin D. Tuy nhiên, vì là tia gây bỏng rát. nên tia UVB là nguyên nhân trực tiếp gây ra những thay đổi có thể nhìn thấy trên bề mặt da như: cháy nắng và kích ứng da. Tia UVB được hấp thu bởi lớp thượng bì - lớp trên cùng của da. UVB gây cháy nắng, lão hóa da, tăng nguy cơ ung thư da.
Tia UVB làm gia tăng nguy cơ bị ung thư da
Các tia UVB có bước sóng từ 290 nm đến 320 nm, phạm vi nhỏ hơn nhiều so với tia UVA. Chúng gây ra vấn đề như bỏng rát, cháy nắng. So với UVA thì những tác động mà loại tia này gây ra có thể cảm nhận và nhìn thấy khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Đặc biệt.tia UVB cũng là một trong những “thủ phạm” làm tăng nguy cơ ung thư da.
UVB cũng tồn tại quanh năm. Tuy nhiên khác với UVA, nó thường xuất hiện phổ biến khi thời tiết nắng gắt. Đặc biệt, loại tia này có thể phản xạ trong môi trường cát, nước và tuyết. Chính vì thế, bạn cần có phương pháp bảo vệ da tối ưu nhất.
Tia UVC là gì?
Đây là tia ngắn nhất và cũng có hại nhất vì là những tác nhân ghê gớm nhất trong việc gây ung thư. Rất may là phần lớn số tia UVC đã được hấp thụ hoặc phản xạ bởi tầng ozon nên không thể đến được bề mặt trái đất.
Hình ảnh minh họa tác động của các loại tia tới bề mặt Trái Đất
Các chỉ số chống nắng bạn cần quan tâm
SPF
SPF (sun protection factor) là chỉ số đo lường mức độ tia UVB cần thiết đủ để tạo ra vết cháy nắng trên da được bảo vệ (da có thoa kem chống nắng) so với da không được bảo vệ. Chỉ số SPF càng cao thì khả năng chống tia UVB càng mạnh. SPF liên quan đến lượng ánh nắng mà da tiếp xúc. Lượng ánh nắng mà da tiếp xúc sẽ phụ thuộc:
- Thời gian tiếp xúc và cường độ ánh nắng tại thời gian đó
- Kiểu da của mỗi người: người da sáng màu sẽ hấp thụ ánh nắng nhiều hơn người da tối màu
- Lượng kem chống nắng được thoa
- Tần suất thoa lặp lại kem chống nắng
SPF là chỉ số đo lường mức độ tia UVB cần thiết
Chỉ số SPF trong kem chống nắng thấp nhất hiện nay là 15 và cao nhất là 100. Khi đặt trong điều kiện hoàn hảo thì kem chống nắng có chỉ số SPF 15 sẽ lọc được khoảng 93,4% tia UVB, SPF 30 là khoảng 96,7%, SPF 50 là khoảng 98%. Tỷ lệ cho thấy sự khác biệt về khả năng lọc tia không đáng kể giữa các chỉ số SPF 15-50.
PA (Lớp bảo vệ của UVA)
Chỉ số đo lường khả năng lọc tia UVA của kem chống nắng cho da. Các sản phẩm kem chống nắng tốt cho da nhạy cảm đều cung cấp chỉ số lọc tia UVA khá lâu trên da, thông thường là:
- PA+: có khả năng chống tia UVA ở mức 40 – 50%, được từ 2-4 giờ.
- PA++: chống UVA tương đối tốt, ở mức 60 – 70%, được 4-8 giờ.
- PA+++: chống tia UVA tốt, lên đến 90%, được 8-12 giờ.
- PA++++: chống tia UVA rất tốt, lên đến hơn 95%, được hơn 16 giờ.
PA - Chỉ số đo lường khả năng lọc tia UVA
Phổ rộng
Broad-Spectrum có nghĩa là “Quang phổ rộng”, sở hữu đầy đủ điều kiện bảo vệ làn da của bạn khỏi cả tia UVA/UVB.
Kem chống nắng phổ rộng có thể ngăn chặn đồng thời tia UVA và tia UVB
Nếu trên bao bì kem chống nắng không xuất hiện các chỉ số SPF hoặc PA thì cũng đừng lo lắng hay hoang mang gì nhé. Hãy kiểm tra xem loại kem chống nắng đó có ghi dòng chữ “Broad-Spectrum” hay không. Nếu có, thì hãy lựa chọn cho mình sản phẩm này để bảo vệ da khỏi tia UVA và UVB.
Và bạn nên nhớ rằng nếu không sử dụng kem chống nắng hàng ngày, việc dưỡng da của bạn là vô ích! Những người sử dụng kem chống nắng hàng ngày hạn chế được 24% khả năng lão hóa sớm và giảm được 50% khả năng ung thư da so với những người kiên quyết không dùng kem chống nắng.
Trên đây là những thông tin Altruist cung cấp có thể giúp bạn hiểu rõ về tia UV. Mong rằng bạn đã có thêm những kiến thức bổ ích sau khi đọc bài viết nhé!